تارخچه مختصری راجع به شهرستان دزفول و برگزاری مراسم عزاداری درآن +عکس
تارخچه مختصری راجع به شهرستان دزفول و برگزاری مراسم عزاداری در آن
دِزفولاز شهرهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است که در کنار رودخانه دز گسترده شده‌است. دزفول شهری كهن با پیشینه ای چند هزارساله است و از قدیمی ترین شهرهای استان خوزستان بهشمار میرود. این شهر در دامنه‌های زاگرس میانی جای دارد و پیشینه تاریخی آن به زمان ساسانیان برمی گردد، اما پیش از ساسانیان هم آباد بوده و بخشی از سرزمین های امپراتوری های ایلام و هخامنشیان به شمار می رفته است .برپایه نوشته ایرج افشار (شهرهای ایران) دزفول شهری است که پیشینه آن به چندین هزار سال می‌رسد. «دزپل» یا «دژپل» را در گویش بومی دزفیل و دسفیل گویند و عربی شده آن دزفول است. دژ به معنی(چم) سنگر و سکوی دیدبانی می‌باشد. این واژه از پلی كه در زمان شاپور اولساسانی با استفاده از اسرای رومی در دزفول برای پدید آوردن پیوند میان پایتخت تازه (جندی شاپور) و شوشتر بنیان نهاده شد ، كه هنوز این پلبا گذشت بیش از 1700 سال پابرجاست و به عنوان قدیمی ترین پل آجری جهان كه هنوز ترددوسایل نقلیه بر روی آن صورت می گیرد در جهان شناخته می شود.. وجود این آثاردر واقع بیانگرقدمت این شهرمی باشد .از دیگر ویژگی های خاصدزفول می توان به بافت قدیم آن اشاره نمود. بافتی آجری كه در كنار رودخانه دز شكلگرفته و شامل 28 محله قدیمی در هم تنیده است. معماری خاص و تزئینات آجری بی نظیریدر بافت قدیم دزفول ، این شهر را به شهر آجر معروف نموده است .
شهرستان دزفول در منطقه گرم و نيمه مرطوب قرار گرفته و خصوصيات عمده آب و هوايي آن هواي گرم و نيمه مرطوب با تابستانهاي گرم و طولاني و زمستانهاي معتدل مي‌باشد زبان رسمي مردم دزفول فارسي مي‌باشد . لهجه دزفولي نيز كه در بين مردم اين شهر رايج است ، لهجه‌اي است ايراني كه در دزفول بدان تكلم مي‌كنند و ظاهراً از بقاياي خوزي است كه قدما از آن نام برده‌اند .
توسعه شهري و تمركز در دزفول را به بعد از ويراني شهرهاي جندي شاپور و شوش در قرن پنجم هجري نسبت مي‌دهند كه به تدريج اهالي اين دو شهر در اثر عدم تأمين مالي و جاني به دزفول كه از موقعيتي مناسب برخودار بوده مهاجرت كرده ، در جوار دژ و قلعه آن سكني گزيده ، موجب توسعه و رونق هر چه بيشتر دزفول گرديدند . سال 19 هجري اين شهر توسط مسلمانان فتح مي‌شود ، تصرف اين شهر بدون جنگ و خونريزي صورت گرفته ، بدين معني كه دروازه‌هاي شهر باز بوده و مردم به مانند زمان صلح بدون اسلحه به شهر وارد و يا از آن خارج مي‌شده‌اند
در طول تاریخ بعد از اسلام شهردزفول گاهی آباد وگاهی ویران گردید اما پیشرفت واقعی آ ن بعنوان یك شهر .بعد از ایجاد سد دز بوجود آمد.در طول جنگ تحمیلی نیز علیرغم آسیب های فراوان و بمباران های متعدد هوایی كه از طرف دشمن دید .معهذا بعلت مقاومت دلیرانه اهالی وبعد از جنگ بدلیل روحیه قوی وكم نظیر مردم دزفول ؛بسرعت محلهای آسیب دیده باز سازی گردید.
در تاريخ معاصر دزفول ، جنگ تحميلي هشت ساله مشكلات و مسائل بسياري در شهر دزفول ايجاد كرد . ، دزفول یکی از شهرهایی بود که بیش از ۱۶۰ بار به آن یورش موشکی شد موشك باران شديد شهر ، موجب تخريب تعداد زيادي از بناها و واحدهاي مسكوني با ارزش بافت قديم دزفول گرديد . علاوه بر تخريب مستقيم مناطق مسكوني و فضاهاي شهري ، تأثيرات جانبي خسارات وارد آمده بر پيكره اين شهر نيز قابل توجه بود ، البته در اين ميان بايد از ايستادگي و مقاومت مردم دزفول كه در اين سالهاي سخت با روحيه‌اي مثال‌زدني نمونه‌اي از يك ملت مقاوم و زنده را در پيش چشم جهانيان به نمايش گذارد ، ياد كرد .
وجود بناهای تاریخی متعدد در این شهر ،که اکثرا" از اماکن مذهبی و مقدس هستند به خوبی بیانگرغلبه بافت مذهبی، در این شهرستان می باشد. مهمترین مکان زیارتی در این شهر ، آستانه متبرکه سبز قبا ست که مقبره محمد بن موسی کاظم (ع)، برادر امام رضا(ع) می باشد. که مرکز ثقل گردهمایی های مذهبی می باشد .در واقع دزفول شهری است كه از قدیم الایام مركز علم و ادب و مهد تربیت شخصیت های بزرگ فرهنگی و مذهبی بوده ازجمله برجسته ترین آنها می توان به دانشمند بزرگ، ((سید صدرالدین كاشف دزفولی)) و مرجع تقلید شیعیان ((شیخ مرتضی انصاری )) اشاره نمود .وجود چنین علمای بزرگی در گذشته دزفول واستمرار حضوربسیاری از شاگردان ایشان دردوران معاصر در حوزه های علمیه این شهر، باعث شده دزفول به عنوان یکی از شهرهای مذهبی ایران شناخته شود وطبعا"وجود چنین زمینه مذهبی برفرهنگ عامه مردم نیزتأثیرمستقیمی داشته است. لذا مقوله عزاداری عاشورانیزکه قدرتمند ترین ابزارتبلیغ مذهبی شیعه محسوب می شود، در اینجا به مهمترین ارکان فرهنگ مردم تبدیل شده است وازانسجام واستحکام ویژه ای برخوردار است .
به گفته بسیاری ازاهالی قدیمی شهر و همچنین پیشکسوتان مداحی و افراد مرتبط با برگزاری مراسم عزاداری ،در گذشته برپایی مجالس عزاداری تحت نظارت مستقیم علمای بزرگ وروحانیون برجسته شهر شکل می گرفته است و ارتباط بسیار جدی میان بانیان این مجالس و نهاد دین برقرار بوده است ،واکثریت مجالس هم دربیت همین علما ء و روحانیون منعقد بوده است ودر روز تاسوعا و عاشورا نیز اکثر این علما در میدان اصلی شهر در بین مردم حاضر می شده و به عزاداری می پرداخته اند، در ضمن هر مداح برای حضور در مجالس عزاداری به اذن علما نیاز داشته است و کسی خود سرانه به این کار اقدام نمی نمو ده است .
هیئتها ی عزاداری دزفول از قدیم الایام به دو دسته کلی هیئتهای شمالی و هیئتهای جنوبی تقسیم می شده اند و این تقسیم بندی به قرن هفتم و زمان تیمور لنگ برمی گردد ،که عده ای به شکل مهاجر در دزفول سکنی می گزینند و بین آنها و ساکنان دزفول درگیریهایی به وجود می آید. ولی با وساطت زعمای شهر و به کار بردن تمهیداتی بین سران دو گروه جلسه آشتی و صلح برقرار می گردد و از آنجا که این جلسه در اوائل محرم و همزمان با برپایی مجالس عزاداری امام حسین (ع) برگزار شده است ،از آن تاریخ به بعد مقرر می شود برای حفظ آشتی و صلح میان دو گروه، هیئتهای هر محله به نشان ابراز دوستی و محبت به محله دیگری بروند ،به این شکل که هیئتهای عزاداری محله های شمالی روز تاسوعا به محله های جنوبی می رفتند و متقابلا" در روز عاشورا دسته مقابل به سمت محله های شمالی می رفتند و باهم به عزاداری می پرداختند.
نظرات شما عزیزان:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
تبادل لینک هوشمند